world diabetes day 2024 : मधुमेह ही एक आरोग्य समस्या आहे जी जगभरातील बर्याच लोकांना आहे. भारतात, सुमारे 101 दशलक्ष लोकांना मधुमेह आहे, ही खरोखरच मोठी संख्या आहे आणि ही एक महत्त्वाची समस्या असल्याचे दर्शवते. म्हणूनच प्रत्येकासाठी मधुमेहाबद्दल अधिक जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. दरवर्षी 14 नोव्हेंबर रोजी आम्ही जागतिक मधुमेह दिन साजरा करतो जेणेकरून लोकांना या आजाराविषयी जाणून घेण्यात मदत होईल. या वर्षाची थीम काय आहे ते पाहू आणि त्याच्या इतिहासाबद्दल थोडे जाणून घेऊया!
त्याचा इतिहास काय आहे? | world diabetes day 2024
जागतिक मधुमेह दिन 1991 मध्ये आंतरराष्ट्रीय मधुमेह फाउंडेशन आणि जागतिक आरोग्य संघटना नावाच्या गटाने सुरू केला. त्यांनी हा दिवस साजरा करण्यासाठी 14 नोव्हेंबर निवडला कारण हा दिवस सर फ्रेडरिक बँटिंग नावाच्या माणसाचा वाढदिवस आहे, ज्याने मधुमेह असलेल्या लोकांना मदत करणारे औषध इन्सुलिन शोधण्यात मदत केली. दिवसाला एक निळा लोगो आहे जो मधुमेह जागरूकता दर्शवतो.
या वर्षाची थीम काय आहे?
सध्या, जगभरातील 10 पैकी 1 व्यक्तीला मधुमेह आहे आणि त्यापैकी बहुतेकांना टाइप-2 मधुमेह आहे. पण जर आपण सकस आहार घेतला आणि सक्रिय राहिलो तर आपण मधुमेह होण्यापासून थांबवू शकतो किंवा तो नियंत्रणात ठेवू शकतो. आपल्याला मधुमेहाचा धोका काय असू शकतो आणि निरोगी कसे राहायचे हे जाणून घेणे खरोखर महत्वाचे आहे. योग्य खाणे आणि अधिक फिरणे, आपण आपल्या शरीराला मजबूत आणि निरोगी राहण्यास मदत करू शकतो! या वर्षी, आम्ही प्रत्येकाला मधुमेहाबद्दल मदत आणि माहिती मिळू शकेल याची खात्री करण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहोत, जो एक आजार आहे ज्यामुळे तुमचे शरीर साखर कसे वापरते. लोकांना टाईप-2 मधुमेह होण्यापासून टाळण्यास किंवा तो लवकर पकडण्यात मदत करणे हे उद्दिष्ट आहे जेणेकरून त्यांना योग्य काळजी मिळू शकेल.
मधुमेहाची लक्षणे कोणती आहेत? | world diabetes day 2024
मधुमेह ही एक आरोग्य समस्या आहे जी शरीरात पुरेसे इंसुलिन तयार होत नाही किंवा त्याचा योग्य वापर करू शकत नाही तेव्हा होते. इंसुलिन हे एक सहाय्यक आहे जे आपल्या रक्तातील साखर किंवा ग्लुकोज योग्य पातळीवर ठेवते. जेव्हा एखाद्याला मधुमेह असतो तेव्हा त्यांच्या शरीराला साखरेचे व्यवस्थापन करणे कठीण होऊ शकते. सुरुवातीला, एखादी व्यक्ती आजारी वाटू शकत नाही, परंतु काही चिन्हे आहेत जी नंतर दिसू शकतात.
1. जास्त पाणी पिण्याची इच्छा – शरीरातील पाणी कमी झाल्यामुळे डिहायड्रेशन होते.
2. वारंवार लघवी – जास्त पाणी प्यायल्याने लघवी जास्त होते.
3. ऊर्जेचा अभाव आणि थकवा – शरीराला ऊर्जा देण्यासाठी साखरेचा योग्य वापर होत नाही.
4. वजन कमी करणे – शरीरातील ऊर्जेचा योग्य वापर न केल्याने वजन कमी होऊ शकते.
5. जखमा भरण्यास विलंब – कट आणि कट बरे होण्यास जास्त वेळ लागतो.
मधुमेहाचे प्रकार कोणते आहेत? |world diabetes day 2024
मधुमेह ही एक आरोग्य समस्या आहे जी शरीराला इन्सुलिन नावाचे विशेष सहाय्यक बनवण्यास किंवा वापरण्यास त्रास होतो तेव्हा उद्भवते. मधुमेहाचे तीन मुख्य प्रकार आहेत.
1. टाइप 1 मधुमेह: हा प्रकार प्रामुख्याने लहान वयात दिसून येतो, जेव्हा शरीरात इन्सुलिन तयार करण्याची क्षमता कमी होते. त्यावर इन्सुलिन इंजेक्शनने उपचार करता येतात.
2. प्रकार 2 मधुमेह: हा प्रकार प्रौढांमध्ये अधिक सामान्य आहे. या प्रकरणात, शरीर इन्सुलिन वापरण्यास अक्षम आहे किंवा कमी इंसुलिन तयार करते. हे जीवनशैलीतील बदल आणि औषधोपचाराने व्यवस्थापित केले जाऊ शकते.
गर्भधारणेचा मधुमेह जेव्हा एखादी स्त्री गर्भवती असते आणि तिच्या रक्तातील साखरेची पातळी खूप जास्त असते तेव्हा होतो. बाळाच्या जन्मानंतर, उच्च साखरेची पातळी सामान्यत: परत येते, परंतु काहीवेळा यामुळे नंतर समस्या उद्भवू शकतात ज्यामुळे तिला टाइप 2 मधुमेह नावाचा वेगळ्या प्रकारचा मधुमेह होण्याची शक्यता असते.
महाराष्ट्रात मधुमेह वाढण्याची कारणे | world diabetes day 2024
जीवनशैलीत बदल:
खराब आहार: अधिक प्रक्रिया केलेले पदार्थ, जास्त साखरेचे पदार्थ आणि चरबीयुक्त पदार्थ खाणे.
व्यायामाचा अभाव: कमी शारीरिक हालचाली आणि बैठी जीवनशैली.
तणाव: आधुनिक जीवनात तणाव आणि झोपेचा अभाव.
आनुवंशिकता: कौटुंबिक इतिहासामुळे मधुमेहाची शक्यता वाढते.
वय: वयानुसार मधुमेहाचा धोका वाढतो.
लठ्ठपणा: जास्त वजन हे मधुमेहाचे प्रमुख कारण आहे.
शहरीकरण: शहरी भागात अस्वास्थ्यकर जीवनशैली अधिक सामान्य आहे.
जागरूकतेचा अभाव : मधुमेहाची लक्षणे ओळखता येत नसल्याने उपचार उशिरा सुरू केले जातात.
महाराष्ट्रात मधुमेहाचे परिणाम | world diabetes day 2024
आरोग्यावर परिणाम: हृदयविकार, पक्षाघात, किडनी समस्या, दृष्टीदोष इ. गंभीर आजारांचा धोका वाढवतो.
आर्थिक परिणाम: वाढलेल्या वैद्यकीय खर्चामुळे आर्थिक भार वाढतो.
एकूण उत्पादकतेवर परिणाम: जेव्हा कर्मचारी आजारी पडतात तेव्हा उत्पादकता कमी होते.
सामाजिक परिणाम: एखाद्या व्यक्तीचे जीवनमान खालावते.
महाराष्ट्रात मधुमेह नियंत्रणासाठी उपाय : ( world diabetes day 2024 )
जागरूकता मोहिमा: मधुमेहाची लक्षणे, कारणे आणि प्रतिबंध याबद्दल जागरूकता वाढवा.
नियमित आरोग्य तपासणी: तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी नियमित तपासा.
निरोगी जीवनशैली: निरोगी आहार घ्या, नियमित व्यायाम करा आणि निरोगी वजन राखा.
औषधोपचार: तुमच्या डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार तुमची औषधे घ्या.
आयुर्वेदिक उपचार : आयुर्वेदिक पद्धतीने मधुमेहावर नियंत्रण ठेवता येते.
योग आणि ध्यान: तणाव कमी करण्यासाठी योग आणि ध्यानाचा सराव करा.