वेळेच्या आधी मॉन्सून राज्यात दाखल होण्याची शक्यता हवामान विभागाने वर्तवली आहे. केरळमध्ये २८-३१ मे दरम्यान मॉन्सून पोहोचेल, तर महाराष्ट्रात जूनच्या पहिल्या आठवड्यापूर्वीच पाऊस सुरू होऊ शकतो, असा अंदाज IMD ने व्यक्त केला आहे.
🌦️ वेळेच्या आधी मॉन्सून: काय आणि का?
दरवर्षी जूनच्या पहिल्या आठवड्यात केरळमध्ये दाखल होणारा नैऋत्य मोसमी पाऊस (Southwest Monsoon) यंदा साधारणतः ३–४ दिवस आधीच पोहोचू शकतो, असं भारतीय हवामान खातं (IMD) सांगतंय. त्यामुळे महाराष्ट्र, गोवा आणि कर्नाटकातही पाऊस लवकर सुरू होण्याची शक्यता आहे.
📍 माझा अनुभव: पावसाची वेळ येण्यापूर्वीची तयारी
मी विदर्भात राहतो. मागील वर्षी मॉन्सून उशिरा आला आणि शेतीचं नुकसान झालं. पण यंदा, ज्या प्रकारे ढगसंचय लवकर सुरू झालाय, सकाळ-संध्याकाळ गार वारे वाहू लागले आहेत, ते पाहता नक्कीच काहीतरी वेगळं घडतंय असं वाटतं.
📊 हवामान खात्याचा ताज्या अपडेटचा आढावा
| विभाग | संभाव्य मॉन्सून आगमन तारीख | सरासरीपेक्षा लवकर/उशीर |
|---|---|---|
| केरळ | २८-३१ मे | लवकर (3-5 दिवस) |
| महाराष्ट्र | ३-५ जून | लवकर (2-3 दिवस) |
| विदर्भ/मराठवाडा | ७-१० जून | वेळेवर/थोडा लवकर |
- IMD ने यंदा “मोसमी पावसाचे प्रमाण सामान्यपेक्षा जास्त असणार” असा अंदाजही दिला आहे.
- ENSO (El Niño–Southern Oscillation) परिस्थितीत बदल झाल्यामुळे पावसाळा लवकर सुरू होतो आहे.
🧠 तज्ज्ञांचा सल्ला: हवामान अभ्यासक काय म्हणतात?
डॉ. अनिरुद्ध देशमुख (हवामानशास्त्रज्ञ, IITM पुणे):
“आगामी २०२५ चा मॉन्सून ‘न्युट्रल ENSO’ फेजमुळे सरासरीपेक्षा चांगला असण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे शेतीची सुरुवात वेळेवर करता येईल. मात्र, अचानक अतिवृष्टी आणि कोरड्या कालावधींची शक्यता नाकारता येत नाही.”
🧭 हवामान अंदाज: काय लक्षात घ्यावे?
🔄 हवामानातील बदलांची कारणे:
- भारतीय महासागरातील तापमान वाढ
- जेट स्ट्रीममधील बदल
- सायक्लोनिक सर्क्युलेशनची उपस्थिती
- Western Disturbance ची दिशा बदलणं
🧺 शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
✅ पावसाआधीच्या तयारीची यादी:
- बी-बियाणांची वेळेवर साठवणूक
- जमिनीची मशागत सुरुवातीस सुरू करावी
- पाण्याचे स्रोत आणि ड्रेनेजची पाहणी
- सरकारकडून हवामान आधारीत विमा योजनेचा लाभ घ्या
📢 Havaman Andaj Today: महाराष्ट्रातील हवामान
| जिल्हा | आजचे हवामान | अपेक्षित पाऊस |
|---|---|---|
| पुणे | आंशिक ढगाळ | हलका पाऊस |
| नाशिक | ढगाळ | मध्यम पाऊस |
| औरंगाबाद | उष्ण | पावसाची शक्यता नाही |
| नागपूर | आर्द्र | विजांचा कडकडाट |
IMD च्या वेबसाइटवरून mausam.imd.gov.in वर थेट अपडेट मिळवा.
🌾 मॉन्सून लवकर आल्याचे फायदे आणि तोटे
👍 फायदे:
- वेळेवर पेरणी करता येते
- उन्हाळ्यातील पाणीटंचाई कमी होते
- भाजीपाला आणि खरिपाच्या हंगामासाठी फायदेशीर
👎 संभाव्य तोटे:
- अचानक अतिवृष्टीमुळे नुकसान
- काही भागात गारपीट किंवा ओलाव्याचा अतिरेक
- गहू आणि कांदा साठवणुकीस धोका
🔍 हवामान संदर्भासाठी विश्वासार्ह स्रोत
- Indian Meteorological Department (IMD)
- Skymet Weather
- IITM Pune हवामान संशोधन संस्था
- National Remote Sensing Centre (NRSC)
🙋 FAQ – सामान्य प्रश्न
Q. मॉन्सून लवकर आल्यानं काय धोके संभवतात?
👉 गहू, कांदा व भात साठवणुकीला धोका, अतिवृष्टीची शक्यता वाढते.
Q. हवामान अंदाज कुठून बघावा?
👉 IMD ची अधिकृत साईट, स्कायमेट अ‍ॅप, हवामान वेधशाळांचे अपडेट्स.
Q. लवकर आलेला मॉन्सून किती दिवस चालतो?
👉 सुरुवातीचा पाऊस हलकासा असतो, पूर्ण प्रभाव जुलैच्या सुरुवातीला जाणवतो.
Crop Insurance : पीक विमा योजनेअंतर्गत 812 कोटी शेतकऱ्यांच्या खात्यावर जमा होणार
