Crop Insurance Scheme : भारत सरकारने 2016 मध्ये प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY) सुरू केली. शेतकर्‍यांना पिकांच्या नुकसानीपासून वाचवण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. या योजनेंतर्गत शेतकरी त्यांच्या पिकांचा विमा काढू शकतात.
या योजनेचे अनेक फायदे आहेत. या योजनेमुळे शेतकऱ्यांच्या पिकाच्या नुकसानीचा धोका कमी होतो. तसेच शेतकऱ्यांच्या पिकाचे नुकसान झाल्यास त्यांचे आर्थिक नुकसान होणार नाही.
मात्र, या योजनेचे काही तोटेही आहेत. या योजनेचा सर्वात मोठा तोटा म्हणजे यात अनेक नियम आहेत. हे नियम पाळणे शेतकऱ्यांना अवघड आहे.
या योजनेचे काही नियम खालीलप्रमाणे आहेत.
विमा काढण्यासाठी शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांचे पंचनामे करावे लागणार आहेत.
पंचनामा करण्यासाठी शेतकऱ्यांना कृषी विभागाकडे अर्ज करावा लागणार आहे.
शेतकऱ्यांना पंचनामा करण्यासाठी काही फी भरावी लागते.
हे नियम पाळणे शेतकऱ्यांना अवघड आहे. पंचनामे करण्यात शेतकऱ्यांना वेळ व पैसा खर्च करावा लागत आहे.
या योजनेतील नियमांमुळे अनेक शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ मिळू शकलेला नाही. अनेक शेतकरी या योजनेचे नियम पाळणे टाळतात.
म्हणून, प्रधानमंत्री फसल विमा योजना म्हणजे ‘तोटा सहन करणे; पण त्यासाठी नियमांची गरज नाही. या योजनेचे नियम सोपे करून या योजनेचा लाभ अधिकाधिक शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवणे आवश्यक आहे.
