Nuksan Bharpai : शेतकऱ्यांना नुकत्याच झालेल्या पावसामुळे झालेल्या पीक नुकसानीसाठी भरपाई किती मिळणार? हा सध्या चर्चेचा मुख्य मुद्दा आहे. मागील आठवड्यात मराठवाडा, विदर्भ आणि राज्यातील अनेक भागांमध्ये अवकाळी पावसामुळे मोठ्या प्रमाणावर शेतीचे नुकसान झाले. नुकसानग्रस्त शेतकऱ्यांना हेक्टरी किती भरपाई मिळणार, आणि ती भरपाई २ हेक्टरपर्यंत मिळणार की ३ हेक्टरपर्यंत? याबाबत सध्या शेतकऱ्यांमध्ये संभ्रम आहे.
सरकारने नुकसानभरपाई देण्यासाठी कोणते निकष लागू करणार, यावर शेतकऱ्यांचे लक्ष लागले आहे. मागील काही काळात शेतकऱ्यांना जुने निकष लागू करून कमी भरपाई मिळाली होती. मात्र, १ जानेवारी २०२४ रोजी जारी केलेल्या नवीन शासन आदेशानुसार (जीआर), नोव्हेंबर २०२३ नंतर झालेल्या पीक नुकसानीसाठी शेतकऱ्यांना वाढीव दराने भरपाई देण्याची घोषणा केली होती. परंतु, शेतकऱ्यांच्या मते, या आदेशानंतरही अनेकांना जुने निकष लागू करून कमी भरपाई मिळाली आहे.
नवीन शासन आदेशानुसार शेतकऱ्यांना अधिक भरपाई मिळण्याची शक्यता आहे. शासनाने राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी एनडीआरएफ (राष्ट्रीय आपत्ती प्रतिसाद निधी) पेक्षा जास्त भरपाई जाहीर केली होती. यामध्ये कोरडवाहू पिकांसाठी हेक्टरी ८५०० रुपयांवरून १३,६०० रुपये, बागायती पिकांसाठी १७,००० रुपयांवरून २७,००० रुपये, आणि फळपिकांसाठी २२,५०० रुपयांवरून ३६,००० रुपयांची भरपाई देण्यात येणार असल्याचे जाहीर केले होते.
हेक्टरी आणि क्षेत्र मर्यादा | Nuksan Bharpai
पूर्वीच्या शासन निकषांनुसार, शेतकऱ्यांना फक्त २ हेक्टरपर्यंतच नुकसानभरपाई मिळत होती. मात्र, नवीन शासन आदेशानुसार ही मर्यादा वाढवून ३ हेक्टरपर्यंत केली गेली आहे. यामुळे शेतकऱ्यांना आता अधिक भरपाई मिळण्याची शक्यता आहे. तरीही, अनेक शेतकऱ्यांनी सांगितले की, त्यांना अद्याप फक्त २ हेक्टरपर्यंतच भरपाई मिळत आहे, ज्यामुळे असंतोष निर्माण झाला आहे.
सरकारने नवीन जीआर जारी करून नुकसानभरपाईचे दर वाढवावेत, अशी शेतकऱ्यांची मागणी आहे. जर सरकारने नवीन निर्णय घेतला नाही, तर शेतकऱ्यांना एनडीआरएफच्या निकषांनुसारच भरपाई मिळेल, ज्यात कोरडवाहू पिकांसाठी हेक्टरी ८५०० रुपये, बागायती पिकांसाठी १७,००० रुपये, आणि फळपिकांसाठी २२,५०० रुपयांची भरपाई मिळेल.
शेतकऱ्यांची अपेक्षा | Nuksan Bharpai
शेतकऱ्यांना सरकारकडून अपेक्षा आहे की, मागील वेळेप्रमाणे या वेळेसही वाढीव दराने भरपाई मिळावी. जर सरकारने नवीन जीआर जारी केला, तर शेतकऱ्यांना ३ हेक्टर मर्यादेपर्यंत कोरडवाहू पिकांसाठी १३,६०० रुपये, बागायती पिकांसाठी २७,००० रुपये, आणि फळपिकांसाठी ३६,००० रुपये मिळू शकतात. मात्र, यासाठी सरकारने लवकरात लवकर निर्णय घेणे गरजेचे आहे.
निष्कर्ष
सरकारच्या नुकसानीच्या भरपाईसाठी जुने की नवे निकष लागू होतील, याचा प्रश्न सध्या शेतकऱ्यांसमोर आहे. नवीन जीआर लागू केल्यास शेतकऱ्यांना वाढीव भरपाई मिळण्याची शक्यता आहे. सरकारने यावर लवकर निर्णय घेतला तर शेतकऱ्यांना यंदाच्या अवकाळी पावसामुळे झालेल्या नुकसानीची अधिक भरपाई मिळू शकते.
आपला बळीराजा : WhatsApp Group वर सामील होऊ शकतात.
